Winnaar Onderwijsboek van het Jaar 2023!

Meer informatie over de verkiezing van de LBBO

De kans is aanzienlijk dat Nederland uit de top-3 van landen met de meest gelukkige kinderen ter wereld duikelt. Onze jeugd is de afgelopen jaren angstiger en depressiever geworden. En dat terwijl de aandacht voor welbevinden, veerkracht flink is toegenomen. Evenals de nadruk op samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulp, en het aantal zelfhulpboeken voor kinderen en jongeren. Dat het nog niet zo wil lukken met het ervaren geluk is dus best vreemd. Zeker ook als je bedenkt dat we in Nederland wel het grootst aantal psychologen en psychiaters per kind ter wereld hebben en we bovendien al jaren bezig zijn met meer preventie. Hoe kan dit?

Van leraren hoor je regelmatig de verzuchting: ”Het lijkt erop dat de problematiek steeds groter wordt. Hoe moet dat nu met passend onderwijs en inclusief onderwijs?” Precies over die verzuchting gaat dit boek. Hoe breng je inclusief onderwijs dichterbij in een samenleving die steeds verder psychologiseert? Waarin een sterk toegenomen aantal kinderen en jongeren opgroeien met de diagnose dat ze ADHD of een andere beperking hebben, of ziek, hoogbegaafd, autistisch of depressief zijn. Waarin zij de overtuiging hebben dat het aan hén ligt dat ze afwijken van de norm en hun leraren geen idee hebben hoe zij aan al die individuele ondersteuningsbehoeften moeten voldoen. Steeds meer specialisten die specifieke dingen weten over kinderen en jongeren melden zich op de school en allemaal verwachten ze iets van de leraar. Scholen voelen zich in dit proces steeds machtelozer.

In dit boek houdt Bert Wienen een kritisch pleidooi tegen het benadrukken van de mentale kwetsbaarheid van kinderen en het bevorderen van meer veerkracht als oplossing daarvoor. Hij stelt:

“Alle nadruk ligt momenteel op dat ‘wat het kind (nodig) heeft. Waardoor de belangrijke vraag: ‘wat kunnen wij in de context doen?’, veel te weinig wordt gesteld. We zullen inclusief onderwijs vooral weer moeten gaan zien als gewoon, goed onderwijs dat gestoeld is op onderwijskundige en pedagogische uitgangspunten in plaats van een antwoord op de steeds verder gaande psychologisering. Want daar ligt volgens mij de sleutel voor beter en inclusiever onderwijs.”

Dit boek is bestemd voor professionals die met en voor kinderen en jongeren werken, zoals leraren, intern begeleiders, schoolleiders, bestuurders en zorgcoördinatoren. Maar ook beleidsmedewerkers van gemeenten en jeugdhulpinstanties. Eigenlijk iedereen die  verantwoordelijkheid heeft in het opvoeden en begeleiden in de groei van kinderen en jongeren. Veelal mensen die dagelijks ervaren dat het eigenlijk anders moet.

Bert Wienen heeft een brede opleidingsachtergrond als psycholoog, onderwijswetenschapper en bedrijfskundige. Sinds 2018 is hij associate lector bij het lectoraat Jeugd van hogeschool Windesheim. Daarnaast  werkt hij als ervaren adviseur en projectleider voor gemeenten, jeugdhulp en onderwijs.